Lenf damarları yerleşim yerine göre yüzeyel damarlar ve derin damarlar olarak ikiye ayrılır.  Lenfatik dranaj çoğunlukla cilt ve cilt altı dokuda oluşur. Lenf sıvısı intestinal lenf damarlarındaki sıvı haricinde açık renkli ve yarı sıvı haldedir. İçeriğinde; proteinler,eritrosit, lökosit, lenfosit, su, bakteriler, antijen… bulunur. Lenf sıvısının tekrar dolaşıma katmaya yardımcı olan yöntemler manuel lenf dranajı(lenf ödem masajı), bandajlama, iskelet kaslarının aktif ve pasif kasılması, arteryel pulsasyon, diyafragmatik solunum, santral vendeki negatif basınçtır.
Lenf ödem birincil veya ikincil nedenlere bağlı olabilir.

• Birincil lenf ödem;
  Lenfatik sistemde oluşan bozulmalar ve lenfogenezde bozukluk sonucu gelişir. Bu bozulmalar anne karnındayken lenf damarlarının gelişmemesinden kaynaklanır ancak doğduktan sonra değil belli bir yaştan sonra lenf sisteminin dış etkenler tarafından tetiklenmesiylede ortaya çıkabilir. Birincil lenf ödem hastalığı doğuştan gelen, 1-35 yaş aralığı oluşan,35 yaştan sonra ortaya çıkan lenf ödemdir.
• İkincil lenf ödem;
  Doğuştan sağlıklı olan lenf sistemin sonradan bozulmasıyla oluşur. İkincil lenf ödem en sık kanser enfeksiyon, cerrahi, radyasyon, travma, hareketsiz kalma, kronik venöz yetmezlik, obezite, tümör gibi nedenlerle oluşmaktadır.

Tanı?
Lenf ödem hastalığının net tanısı ultrason görüntülemesiyle yapılmaktadır. Bu hastalıkta cilt değişiklikleri görülmektedir. Hastadan tedaylı bir öykü alınmalıdır(Kullandığı ilaçlar, aile öyküsü, mesleği, yaşı, kronik hastalıkları vs.). Hastalığın şikayetleri genellikle şişlik, sıcaklık hissi, ağırlık hissi, karıncalanma, gerginlik, deri değişiklikleridir.

Tedavisi?
Lenf ödem hastalığının kalıcı bir tedavisi yoktur. Tedavinin amacı lenf ödemi kontrol altında tutmak hastayı şikayetlerinden kurtarmaktır. Tedavinin ilk hedefi şişen bölgeyi normal ya da normale yakın boyuta ulaştırmak ve komplikasyonları önlemektir.

• Manuel lenf drenajı
  Terapistin eliyle yaptığı değişen derecelerde basınç ile gerçekleşen yüzeyel bir uygulamadır. Klasik masaj uygulaması gibi basınç yüksek değildir. Özel teknikleri vardır. Bunlar derin abdoninal tekniği, ödem tekniği, fibrozis tekniği, vaza vazorum tekniği vs dir. Amaç şişen bölgedeki sıvının elle yapılan teknikler ile tekrar akışını sağlamak, dolaşıma tekrar katmaktır.
• Cilt bakımı?
  Hastalar cilt ve tırnak bakımına özen göstermelidir. Cilt bakımının amacı cilt bütünlüğünü korumaktır. Cilt doğal, nötral ph lı sabunlarla günlük yıkanmalıdır. Su bazlı nemlendirici ile nemlendirilmelidir. Travmadan sinek ıstırığı gibi yaralayacak durumlardan şişen bölgeyi korumalıdır.
• Lenf ödem bandajlaması?
  Bandajlama tedavinin olmazsa olmazıdır. Amaç manuel drenaj sonrasında dolaşımı sağlanan bölgede dolaşımın gün boyu devam ettirilmesidir. Şişen böyleye bir çorap giydirilir. Ardından pamukla sarılır. Bunu takiben farklı genişliklerdeki bandaj ile belli basınç uygulanarak şişen bölge sarılır. Hasta bandajlar ile günlük hayatına devam etmeli ve egzersizlerini yapmalıdır.
• Egzersiz?
  Lenf ödem tedavisinde egzersiz çok önemlidir. Progresif dirençli egzersiz ile hastalığın ilerlemesi durdurulur, şiş bölgenin hacmi küçülür. Egzersizler mutlaka lenf ödem bası giysisi veya bandajlama ile yapılmalıdır. Aşırı yoğun, ağrı ve rahatsızlık veren egzersizlerden kaçınılmalıdır.